Mặc dù các em bé có nhiều đặc điểm và hành vi giống nhau nhưng giữa chúng luôn có sự khác biệt ngay cả trong giai đoạn rất sớm của cuộc đời.
Về mặt di truyền, con bạn là một cá nhân riêng biệt, có một kinh nghiệm riêng trong bụng mẹ, trong lúc sinh và trong những tháng đầu đời. Tất cả những kinh nghiệm này góp phần quan trọng trong cách bé ứng xử với thế giới bên ngoài và với bạn, góp phần quyết định đặc điểm và tính cách của riêng bé.
Ảnh hưởng của di truyền
Ngay từ thời điểm thụ tinh, các đặc điểm về hình thể và nhiều đặc điểm khác đã được định hình. Bé nhận một nửa bộ gien từ mẹ (thông qua trứng) và một nửa từ cha (thông qua tinh trùng). Nhưng do mỗi trứng và tinh trùng tự nó cũng chứa một bộ gien khác nhau nên bé sẽ có một vẻ bên ngoài, tính cách và tài năng riêng biệt.
Các bé sẽ có bộ gien khác nhau rất nhiều trừ khi chúng là sinh đôi cùng trứng. Nhiều đặc điểm thể chất của bé được quyết định bởi các gien này, như màu tóc và màu mắt, nhóm máu, giới tính, chiều cao, hình dạng cơ thể.
Người ta cho rằng một số đặc điểm hoặc tính cách của trẻ cũng được quyết định bởi gien - ví dụ như tính nhút nhát hay thông minh có thể được di truyền. Mặc dù cấu trúc di truyền có thể tạo nên trẻ là người bạo dạn hay nhút nhát, thiên về học thuật hay thể thao, trầm tĩnh hay nóng nảy nhưng quá trình nuôi nấng cũng có ảnh hưởng rất nhiều đến tính cách của trẻ.
Sự khác biệt giới tính
Hầu hết các chuyên gia tin rằng sự khác biệt giới tính, cũng như các đặc điểm về tính cách là sự phối hợp phức tạp của các đặc điểm di truyền (bản chất) và những hành vi học được (nuôi dưỡng).
Sự mong đợi của xã hội có ảnh hưởng lên cách đối xử với đứa trẻ. Dù cho cha mẹ có cố gắng đối xử tốt và công bằng đến thế nào đi nữa, những ảnh hưởng tinh tế của xã hội cũng sẽ can thiệp phần nào vào hành vi của trẻ. Một nghiên cứu mới đây cho thấy rằng các bé trai khi được cho mặc quần áo con gái sẽ được những người mà bé chưa gặp trước đây đối xử giống như với con gái (đối xử nhẹ nhàng hơn và được cho búp bê, gấu nhồi bông để ôm ấp). Những bé trai này khi mặc quần áo con trai sẽ được đối xử bạo dạn hơn so với con gái và được cho những thứ "đồ chơi của con trai" (các đồ chơi ồn ào, xe hơi, xe lửa...).
Khác biệt trong sự phát triển não
Trong khi những ảnh hưởng bên ngoài đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của bé, một số nghiên cứu cho thấy rằng cấu trúc của não cũng tham gia vào sự phát triển giới tính. Ví dụ như não phải điều khiển các hoạt động thể chất, phát triển hơn ở bé trai, trong khi não trái điều khiển các cử động tinh tế và ngôn ngữ sẽ phát triển sớm hơn ở bé gái.
Mặc dù các yếu tố sinh học có liên quan, nhưng chúng không bao giờ được xem là yếu tố hạn chế khả năng của trẻ. Trẻ em là những cá nhân riêng biệt và có khả năng học hỏi vượt lên sự quy định của các yếu tố sinh học.
Tính khí của bé
Nhiều yếu tố góp phần vào sự hình thành đặc điểm và tính khí của trẻ. Di truyền, giới tính, môi trường xã hội, số anh chị em ruột... đóng vai trò lớn. Dĩ nhiên hầu hết các yếu tố này không nằm trong tầm kiểm soát của bạn, nhưng bạn phải ý thức được rằng bạn không thể chọn tính cách của bé.
Nhưng những ảnh hưởng quan trọng nhất chính là mối quan hệ của bé với bạn trong những năm tháng đầu đời. Bạn không thể quyết định được tính cách của bé nhưng cách bạn đối xử với bé sẽ có ảnh hưởng nhiều tới sự hình thành nhân cách.
Dù nhân cách của bé có thế nào đi nữa thì tình yêu và sự quan tâm của bạn cũng đều hữu ích. Bằng cách theo dõi các cử chỉ của bé, chăm sóc tốt, đáp ứng lại mọi nhu cầu khi bé còn nhỏ, bạn có thể giúp bé hình thành nên cảm giác tự ý thức về bản thân, có ý nghĩa vô giá trong suốt cuộc sống về sau. Cảm giác tự tin và an tâm không những là vốn quý trong cuộc sống mà còn là nền tảng vững chắc cho sự phát triển.
Nên nhớ rằng nhân cách trẻ vào độ tuổi này sẽ không ngừng phát triển. Cố gắng không áp đặt nhân cách cho bé vì điều này sẽ ảnh hưởng lên cách bạn đối xử với bé. Không ai tiên đoán được bé sẽ trở thành người thế nào, nhưng bạn sẽ thích thú khám phá tất cả các đặc điểm nổi bật trong nhân cách bé.
0 comments:
Post a Comment